Ukochane dziecko Tatusia

Przeczytałem całkiem niedawno książkę pana Christophera Hitchensa zatytułowaną „Bóg nie jest wielki” (przy czym w tytule „bóg” pisane jest z małej litery – ale nie wiem czy prawidłowo zapisałbym, rozpoczynając tytuł z małej). Książka pod wieloma względami zaniepokoiła mnie lub oburzyła. Tu chciałbym się jednak skupić na jednym małym akcencie. Autor stwierdza w jednym miejscu, że religia „jest w stanie łączyć w sobie niewyczerpane pokłady służalczości i solipsyzmu”. Dalej tłumaczy coś, co wydaje mu się niedorzeczną sprzecznością: że ludzie religijni jednocześnie kajają się i tarzają w prochu, mówiąc o tym, że są niczym robaki, nic nie znaczące śmieci, a jednocześnie noszą w sobie nieprzebrane zasoby egoizmu i samouwielbienia – uważając się za wybrańców i namaszczeńców Bożych.

Oczywiście po pierwsze pan Hitchens nieco przesadza jeśli chodzi o jaskrawość używanych przezeń określeń. Ale nie da się zaprzeczyć, że ludzie religijni, a już z pewnością chrześcijanie (a już z pewnością z pewnością katolicy) są jednocześnie pokorni i uniżeni, jak małe drobinki, a jednocześnie pełni radości i nadziei, uważają się bowiem rzeczywiście za wybranych i jedynych w oczach Boga. I nam, nie tylko czytelnikom tej książki, lecz również czytelnikom tego bloga, mogłoby się z pewnością to zestawienie wydawać absurdem. I mnie wydawało się ono takie. Aż do momentu, gdy uświadomiłem sobie pewną podstawową prawdę głoszoną przez uczniów Chrystusa: Bóg jest Ojcem.

Ta krótka refleksja sprawia, że absurd przestaje być absurdem, a argument Hitchensa przestaje być argumentem. Oto bowiem mamy nas, jako małe dzieci, i Boga – jako naszego kochającego Ojca, jako kochającego Tatusia. Jak wyglądają więc prawidłowe, pełne miłości relacje między ojcem, a jego dziećmi? Otóż synek czy córka jest malutkim, bezbronnym i nic nie znaczącym robaczkiem, zdanym tylko na łaskę i niełaskę ojca. A jednocześnie jest kimś niezwykłym, jedynym i wspaniałym – świętym – bo ojciec go albo ją kocha tak, jak nikogo nigdy nie kochał. Pomyślmy sobie, że Bóg jest tak naprawdę kimś więcej niż ojciec. Zwykły, codzienny, ziemski tata posiada bowiem wiele wad. Bóg tych wad nie posiada. Tata posiada też zalety, które w Bogu są nieskończenie wyższe i lepsze. Bóg jest Ojcem wszystkich ojców, najwyższy z najwyższych. Jest wielokroć idealniejszy niż najidealniejszy tatuś.

Dlatego też Bóg darzy nas nieskończenie większą miłością niż jakikolwiek ziemski ojciec. I dlatego każdy z nas, mimo że sam malutki i kompletnie bezbronny, również nic nieznaczący, zyskuje niezwykłą, boską godność przez to, że jest dzieckiem Boga. I może do Niego wołać: Abba, Ojcze. Abba, Tatusiu.

Jednak nie zapominajmy o tym, że Bóg jest też Panem wymagającym. Hitchens pisze o tym w ten sposób: „patrząc z mojej perspektywy, jest to jak pragnienie koszmarnej formy dyktatury, choćby i dobrotliwej, lecz nie dającej się zreformować”. Tutaj jednak znowu zapominamy o tej podstawie: Bóg to Ojciec. Każdy tata, każdy rodzic, zwłaszcza rodzic kochający naprawdę, stawia swoim dzieciom wymagania. Po to, by się rozwijały, po to, by zdobywały wiedzę i doświadczenie, po to zaś zwłaszcza, by same uczyły się kochać naprawdę. Żadne małe dziecko nie ma zamiaru reformować „dyktatury”, wcale i absolutnie nie dobrotliwej, lecz dobrej, którą nakłada na niego jego tatuś. Bo w rzeczywistości nie jest to dyktatura – tylko zasady i wymagania. A najważniejsza z nich: kochaj tak, jak ja ciebie umiłowałem.

Bóg jest najlepszym i najmądrzejszym ze wszystkich Ojców. Jest też jednak Bogiem zazdrosnym (co wiemy jeszcze ze Starego Testamentu). Wydaje nam się to sprzeczne z ideą Boga – przecież „zazdrość też jest grzechem”, jak mówił Gordon. A jednak niesamowicie trafnie wytłumaczył mi to w zeszłym roku o. Salij, wykładowca od dogmatycznej. „Dlaczego moja żona jest zazdrosna? Przecież zazdrość jest złem – a chyba mam prawo pójść czasem do domu publicznego i kochać się z innymi kobietami”. Przykład wydał mi się trafny – i przytaczam go, choć tu Bóg przyjmuje raczej postać męża, niż ojca. Ale sądzę, że każdy mężczyzna świata jest jednocześnie i ojcem, i mężem na wzór Boga Najwyższego.

To nie jest więc tak, że jesteśmy kimś niesamowitym, jedynym w swoim rodzaju i potrafimy sami z siebie osiągnąć ogromne sukcesy. Nie jest też tak, że jesteśmy marnością świata i prochem na butach. Jest raczej tak, że jesteśmy małymi, niewiele znaczącymi sami przez się dzieciaczkami, którzy w Bogu zyskują nadprzyrodzoną, nieziemską godność, dzięki której możemy czuć się jedynymi, dokładnie tak samo, jak każdy inny człowiek.

Nie zrozumiemy tego jednak, jeśli nie zrozumiemy, że Bóg jest naszym Tatusiem. Że kocha nas bardziej niż najlepszy tatuś. I że należy mu się miłość większa niż najlepszemu tatusiowi.